Sir Alexander Chapman "Alex" Ferguson CBE sinh ngày 31 tháng 12 năm 1941 là một cựu cầu thủ và huấn luyện viên bóng đá người Scotland. Trong vòng 27 năm (1986–2013), ông đã giúp Manchester United trở thành 1 trong 2 câu lạc bộ bóng đá vĩ đại nhất lịch sử nước Anh với 20 lần vô địch giải quốc nội. Ngày 12 tháng 6 năm 1999, Ferguson đã được nữ hoàng Anh phong tước hiệu Hiệp sĩ cho những cống hiến của mình trong bóng đá. Với biệt danh "Máy sấy tóc", ông được coi là một trong những huấn luyện viên bóng đá xuất sắc và vĩ đại nhất lịch sử. Ông đứng đầu danh sách 100 Huấn luyện viên xuất sắc nhất mọi thời đại của FourFourTwo.

Với gần 27 năm cùng Manchester United, ông là huấn luyện viên gắn bó lâu nhất trong lịch sử câu lạc bộ sau khi vượt qua kỷ lục của Sir Matt Busby ngày 19 tháng 12 năm 2010. Nhiệm kỳ của ông cũng dài nhất so với tất cả các huấn luyện viên bóng đá hiện tại trên thế giới. Ferguson đã giành được nhiều giải thưởng và nắm giữ rất nhiều kỷ lục bao gồm cả việc giành danh hiệu huấn luyện viên của năm nhiều nhất trong lịch sử bóng đá Anh. Trong năm 2008, ông trở thành huấn luyện viên của CLB bóng đá nước Anh thứ 3 giành chiến thắng trong cúp châu Âu nhiều hơn một lần. Ngày 8 tháng 5 năm 2013, Sir Alex Ferguson tuyên bố sẽ nghỉ hưu sau khi kết thúc mùa giải 2012–13

Tiểu sử cầu thủ

Ông bắt đầu sự nghiệp cầu thủ năm 16 tuổi với Queen's Park, nơi ông có sự ra mắt trong trận đấu với Stranraer với vai trò tiền đạo. Trận đấu đáng chú ý nhất của Ferguson cho Queen Park là thất bại 1-7 trước Queen of the South vào ngày lễ tặng quà (Boxing Day) năm 1959 khi cựu tuyển thủ người Anh Ivor Broadis ghi bốn bàn cho Queen of the South còn Ferguson là người ghi bàn thắng duy nhất cho đội bóng. Mặc dù đã ghi được 20 bàn thắng trong 31 trận cho Queen's Park, ông không thể có được vị trí chính thức trong đội hình và chuyển đến St Johnstone vào năm 1960. Mặc dù tiếp tục ghi bàn đều đặn, ông vẫn thường xuyên phải ngồi ghế dự bị và tiếp tục muốn ra đi.  Trận đấu với Rangers, ông ghi một hat-trick qua đó giúp đội bóng giành chiến thắng. Mùa hè năm sau, hợp đồng của Ferguson với Dunfermline được ký và ông trở thành cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Mùa giải 1965-1966 Ferguson đã ghi 45 bàn thắng trong 51 trận đấu cho Dunfermline và trở thành vua phá lưới giải vô địch Scotland với 31 bàn thắng. Sau đó ông gia nhập Rangers với mức phí 65.000 bảng - một khoản phí kỷ lục cho chuyển nhượng giữa hai câu lạc bộ Scotland thời bấy giờ.  Ferguson tiếp tục ra đi và chuyển đến Ayr United, nơi ông đã kết thúc sự nghiệp chơi bóng của mình vào năm 1974.

Sự nghiệp huấn luyện viên

East Stirlingshire 

Trong tháng 6 năm 1974, Ferguson đã được bổ nhiệm làm huấn luyện viên của Stirlingshire ở tuổi 32. Đó là một công việc bán thời gian được trả 40 bảng mỗi tuần, và câu lạc bộ không có thủ môn.

St Mirren

Ferguson trở thành huấn luyện viên của St Mirren từ năm 1974 cho đến năm 1978, tạo ra một sự chuyển biến đáng chú ý của một đội bóng ở nửa dưới bảng xếp hạng vốn chỉ có vẻn vẹn khoảng 1000 cổ động viên trở thành nhà vô địch giải hạng nhất vào năm 1977. Tuy nhiên, sau đó St Mirren trở thành câu lạc bộ duy nhất sa thải Ferguson. Tại toà án ông bị kết tội là chống lại câu lạc bộ và không được kháng cáo.

Aberdeen

Ferguson gia nhập Aberdeen trong tháng 6 năm 1978, thay thế Billy McNeill. Hợp đồng huấn luyện viên của Ferguson kéo dài bốn năm, nhưng thậm chí ông còn trẻ hơn một vài cầu thủ và không nhận được sự tôn trọng của một số người lớn tuổi. Mùa bóng không suôn sẻ với Aberdeen khi đội bóng vào đến bán kết cúp Scotland và Cúp liên đoàn Scotland, nhưng thua cả hai trận và đứng thứ tư trong bảng xếp hạng. Aberdeen cũng trắng tay mùa bóng 1979-1980, sau khi thua Dundee United ở trận đấu lại. Aberdeen đã bắt đầu lại mùa giải một cách chật vật nhưng lối đá được cải thiện đáng kể và họ đã giành chức vô địch với chiến thắng 5-0 ở vòng đấu cuối - lần đầu tiên trong 15 năm mà chức vô địch không thuộc về Rangers hay Celtic. 

Ferguson dẫn dắt Aberdeen đến những thành công thậm chí còn lớn hơn ở các mùa giải tiếp theo (1982-1983). Họ có đủ điều kiện dự cúp châu Âu (do vô địch giải quốc nội mùa trước), và đánh bại Bayern Munich đầy bất ngờ. Điều này đã cho họ sự tự tin rất lớn để tin rằng họ có thể để giành chiến thắng trước những đối thủ khác, và họ đã làm được với chiến thắng 2-1 trước Real Madrid trong trận chung kết vào ngày 11 tháng 5 năm 1983. Aberdeen đã trở thành đội bóng thứ ba của Scotland giành chức vô địch châu Âu. Dù có một khởi đầu không tốt trong mùa giải 1983-1984, Aberdeen tiếp tục đăng quang giải vô địch Scotland. Ferguson đã vinh dự được trao giải thưởng OBE năm 1984, và được mời làm huấn luyện viên của Rangers, Arsenal và Tottenham Hotspur. Aberdeen tiếp tục vô địch mùa giải 1984-85. 

Ferguson ở trong ban huấn luyện của đội tuyển quốc gia Scotland trong giai đoạn vòng loại World Cup 1986, nhưng huấn luyện viên Jock Stein đã đột ngột qua đời vào ngày 10 Tháng 9 năm 1985, Ferguson nhanh chóng đồng ý tiếp quản đội tuyển, bổ nhiệm Archie Knox là người thay thế vị trí của mình tại Aberdeen. Tuy nhiên, sau khi Scotland không thể qua vòng bảng của World Cup, Ferguson chấm dứt sứ mệnh của mình với đội tuyển quốc gia vào ngày 15 tháng 6 năm 1986.

Manchester United

Ferguson đã được bổ nhiệm làm huấn luyện viên tại Old Trafford ngày 6 tháng 11 năm 1986 khi United đang xếp ở vị trí áp chót trên bảng xếp hạng. Trận đấu đầu tiên của Ferguson cùng United là thất bại 0-2 trước đội bóng dưới cơ Oxford United vào ngày 8 tháng 11. Kết quả dần được cải thiện khi mùa giải trôi đi, và thời gian đã chứng tỏ United đang trên đà tiến bộ. Sau mạch 7 trận không biết đến chiến thắng, Manchester United gặp Nottingham Forest tại vòng ba Cup FA. Forest đã chơi rất tốt và là ứng cử viên vô địch, vì thế tất cả đều cho rằng United sẽ thua và Ferguson phải ra đi, nhưng họ đã thắng 1-0 nhờ bàn thắng của Mark Robins và đi đến trận chung kết. Trận đấu này thường được nhắc đến như chiếc phao cứu lấy sự nghiệp của Ferguson tại Old Trafford. Man United đi đến trận chung kết và đánh bại Crystal Palace 1-0 trong trận đấu lại (hòa 3-3 trong trận đấu đầu tiên), đưa Ferguson đến danh hiệu lớn đầu tiên trên cương vị huấn luyện viên của Manchester United.

MU đi tới trận chung kết UEFA Cup Winners' Cup, đánh bại Barcelona (khi đó đang là đương kim vô địch Tây Ban Nha) 2-1. Sau trận đấu, Ferguson tuyên bố United sẽ giành chức vô địch ở mùa giải sau, và ông dường như đã đập tan được những sự hoài nghi dành cho mình sau 5 năm tại vị. Sau khi tiền đạo người Pháp Eric Cantona cập bến United từ Leeds United với giá 1,2 triệu bảng, tương lai của Manchester United và Ferguson bắt đầu trở nên tươi sáng. Cantona trở thành người đá cặp ăn ý với Mark Hughes và đưa United đến ngôi vô địch quốc gia sau 26 năm chờ đợi, và cũng là danh hiệu Premier League đầu tiên với 10 điểm nhiều hơn so với Aston Villa. Alex Ferguson đã được Hiệp hội huấn luyện viên Anh bầu là Huấn luyện viên của năm.

Mùa giải 1993-1994 đã mang lại nhiều thành công hơn. Manchester United dẫn đầu bảng Premier League 1993-94 hầu như từ đầu đến cuối mùa, và Ferguson là người giành được danh hiệu Huấn luyện viên của tháng đầu tiên tại Premier League vào tháng 9 với sự ủng hộ và tôn trọng rất lớn. Eric Cantona là vua phá lưới với 25 bàn thắng trên tất cả các mặt trận mặc dù bị đuổi khỏi sân hai lần trong vòng 5 ngày vào tháng 3 năm 1994. Trong trận chung kết Cúp FA, Manchester United thắng Chelsea 4-0, qua đó Ferguson giành cú đúp lần thứ hai cho mình với danh hiệu Vô địch quốc gia và Cúp quốc gia. Ferguson bị chỉ trích nặng nề vào mùa hè năm 1995 khi cho ba ngôi sao của United ra đi và không có sự thay thế (Paul Ince,  Mark Hughes, Andrei Kanchelskis) mùa giải 1995-96 bắt đầu mà không có một bản hợp đồng bom tấn nào. Tuy nhiên, họ đã chơi tốt và United đã thắng năm trận đấu tiếp theo, đòi nợ Everton thất bại tại FA Cup mùa trước với chiến thắng 3-2 ngay tại Goodison Park và đánh bại Blackburn Rovers 2-1, đội bóng mà giờ đây trông mong trụ hạng hơn là trở thành ứng cử viên vô địch. Danh hiệu Premier League của United đã được khẳng định vào vòng đấu cuối của mùa giải, khi họ đánh bại Middlesbrough dưới sự dẫn dắt của cựu đội trưởng United Bryan Robson 3-0. Họ gặp Liverpool trong trận chung kết cúp FA năm đó, giành chiến thắng 1-0 với bàn thắng của Cantona. Điều này làm cho Manchester United trở thành đội bóng đầu tiên trong lịch sử bóng đá Anh lặp lại cú đúp danh hiệu giải Ngoại hạng và FA Cup, và ấn tượng hơn điều này đạt được với một đội hình gần như tương tự lần trước đó. Mùa giải 1996-97 chứng kiến Ferguson dẫn dắt Manchester United đến danh hiệu Premier League thứ tư trong 5 năm. 

Mùa giải 1998-1999 chứng kiến Manchester United giành được cú ăn ba danh hiệu Premier League, FA Cup và Champions League vô tiền khoáng hậu với những trận đấu kỳ lạ bậc nhất trong lịch sử bóng đá thế giới. United đã lội ngược dòng xuất sắc đánh bại Juventus tại bán kết lượt về cúp C1. trong thời gian thi đấu hiệp phụ đối mặt với Arsenal, Ryan Giggs đã có một pha đi bóng kỹ thuật từ giữa sân, vượt qua 4 cầu thủ Arsenal rồi sút tung nóc lưới của thủ môn David Seaman để có được bàn thắng đáng nhớ nhất trong sự nghiệp của mình giúp United đã giành chiến thắng. Sau đó, họ đánh bại Newcastle United 2-0 ở trận chung kết cúp FA tại sân Wembley. Tuy nhiên thắng lợi tại trận chung kết cúp châu Âu mới là đáng kinh ngạc nhất. Chỉ trong 3 phút bù giờ, 2 quyết định sáng suốt của Ferguson: tiền đạo vào thay người Teddy Sheringham cân bằng tỉ số 1-1, và tiếp đó Ole Gunnar Solskjær, cũng là một sự thay người, đã ghi bàn ấn định tỉ số 2-1 cho Manchester United - một chiến thắng lịch sử.

Ngày 12 tháng 6 năm 1999, Ferguson đã được nữ hoàng Anh phong tước hiệu Hiệp sĩ cho những cống hiến của mình trong bóng đá.

Manchester United tiếp tục vô địch mùa giải 1999-2000 với chỉ 3 trận thua và hơn đội xếp thứ hai là Arsenal tới 18 điểm. Khoảng cách lớn giữa United và phần còn lại của Premier League. Ferguson cũng ký hợp đồng với thủ môn 28 tuổi của Pháp Fabien Barthez từ Monaco với giá 7.8 triệu bảng, làm cho Barthez trở thành thủ môn đắt giá nhất được ký kết bởi một câu lạc bộ Anh, và United giành chức vô địch một lần nữa, trở thành câu lạc bộ thứ tư trong lịch sử giành chức vô địch ba mùa giải liên tiếp. Họ cũng đuổi kịp kỷ lục 10 lần liên tiếp về nhất và nhì của Liverpool năm 1991. Trong mùa giải 2001, Nistelrooy đến với câu lạc bộ và ngay sau đó Manchester United một lần nữa phá vỡ kỷ lục chuyển nhượng của bóng đá Anh khi trả Lazio 28.1 triệu bảng cho tiền vệ tấn công người Argentina Juan Sebastián Verón. Năm 2001, United thắng 8 trận liên tiếp, họ leo lên phía trên bảng xếp hạng và trở lại cuộc đua đến ngôi vô địch, mặc dù vậy, United vẫn kết thúc ở vị trí thứ 3 tại giải quốc nội. Mùa giải 2002, Manchester United lại phá vỡ kỷ lục chuyển nhượng Anh một lần nữa khi họ trả Leeds United 30 triệu bảng cho trung vệ 24 tuổi Rio Ferdinand. Ông cũng đã ký được hợp đồng với cầu thủ chạy cánh người Bồ Đào Nha Cristiano Ronaldo. Ferguson đưa huấn luyện viên Bồ Đào Nha Carlos Queiroz về làm trợ lý cho mình. Manchester United đã giành chức vô địch thứ tám của họ, trong khi chỉ hơn hai tháng trước khi kết thúc mùa giải họ kém 8 điểm so với đội đầu bảng Arsenal. Tuy nhiên, sự cải thiện phong độ của United cùng với việc Arsenal sa sút đã dần đưa mọi thứ trở lại tầm kiểm soát của đội bóng chủ sân Old Trafford. Ferguson mô tả chức vô địch này như là điều khiến ông vui mừng nhất, như đánh dấu cho sự trở lại đáng chú ý của United. Ngày 23 tháng 12 năm 2006, Cristiano Ronaldo ghi bàn thắng thứ 2000 của câu lạc bộ dưới quyền lãnh đạo của Ferguson trong trận đấu với Aston Villa. Sau đó, Manchester United đã giành chức vô địch thứ chín của họ tại Premier League. Ngày 21 Tháng 5 năm 2008, Ferguson giành được chiếc cúp C1 thứ hai của mình với Manchester United khi họ đánh bại Chelsea. Edwin van der Sar đẩy được cú sút của Nicolas Anelka và mang đến danh hiệu vô địch châu Âu cho Manchester United lần thứ hai dưới thời Ferguson và lần thứ ba trong lịch sử. Mùa giải 2008-09, United vô địch Premier League sớm một vòng đấu, giúp cho Ferguson trở thành huấn luyện viên đầu tiên trong lịch sử của bóng đá Anh giành được danh hiệu Premier League ba năm liên tiếp vào hai thời điểm khác nhau. Tổng cộng Ferguson đã giành được 11 chức vô địch tại Manchester United. Họ cũng giành được cúp Liên đoàn sau khi vượt qua Tottenham Hotspur trên chấm 11m.

Trong mùa giải 2009-2010, Ferguson đã thêm một danh hiệu Cúp Liên đoàn nữa vào bộ sưu tập của mình khi United đánh bại Aston Villa vào ngày 28 tháng 2 năm 2010. Ngày 08 tháng 8 năm 2010, Ferguson có thêm một danh hiệu Siêu cúp nước Anh vào bảng thành tích của mình khi United đánh bại Chelsea tại Wembley. Ngày 19 Tháng 12 năm 2010, Ferguson trở thành huấn luyện viên dẫn dắt Manchester United dài nhất trong lịch sử, vượt qua kỷ lục 24 năm 1 tháng và 13 ngày của Sir Matt Busby. Ông kết thúc mùa giải bằng danh hiệu Premier League thứ 12 của mình và thứ 19 của Manchester United, do đó vượt qua kỷ lục 18 lần của Liverpool để trở thành câu lạc bộ giàu thành tích nhất vương quốc Anh. Ferguson bắt đầu mùa giải mới với trận tranh Siêu cúp nước Anh với Manchester City tại sân Wembley. Manchester United đã bị dẫn trước 0-2 nhưng sau đó lội ngược dòng và thắng lại 3-2, qua đó Ferguson có thêm 1 danh hiệu nữa nâng tổng số danh hiệu ông giành được với Manchester United lên con số 37. 

Với ngôi sao người Hà Lan Robin van Persie gia nhập từ Arsenal với giá 24 triệu bảng, Manchester United băng băng trên con đường đến ngôi vô địch Premier League, nhờ tài chỉ đạo xuất sắc của Sir Alex và tài nổ súng đúng lúc để cứu rỗi đội bóng của van Persie. Đó là một lời chia tay đẹp với Alex Ferguson, vị huấn luyện viên 71 tuổi này đã giải nghệ vào cuối mùa giải vì lý do sức khỏe không đảm bảo và để chăm sóc gia đình. Tuy vậy ông vẫn giữ một chức trong ban giám đốc của Manchester United với cương vị là giám đốc kỹ thuật và Đại sứ. 

Thành tích cá nhân

Cầu thủ

St. Johnstone

-Giải hạng hai Scotland: 1962-63

Falkirk

-Giải hạng hai Scotland: 1969-70

-Vua phá lưới giải hạng nhất Scotland: 1965-66

Huấn luyện viên

St. Mirren

-Giải hạng nhất Scotland: 1977

Aberdeen

-Scottish Premier Division (3 lần)

-Cúp bóng đá Scotland (4 lần)

-Cúp Liên đoàn bóng đá Scotland: 1985–86

-Drybrough Cup: 1980

-UEFA Cup Winners' Cup: 1982–83

-Siêu cúp bóng đá châu Âu: 1983

Manchester United

-Vô địch Premier League (13 lần)

-Vô địch Cúp FA (5 lần)

-Vô địch Cúp Liên đoàn (4 lần)

-Vô địch Siêu cúp Anh (10 lần)

-Vô địch UEFA Champions League (2 lần)

-Vô địch Cúp C2 châu Âu 1990

-Vô địch Siêu cúp châu Âu 1991-1992

-Vô địch Cúp Liên lục địa 1999

-Giải vô địch bóng đá thế giới các câu lạc bộ 2008

-Huấn luyện viên xuất sắc nhất giải ngoại hạng Anh: (11 lần)

-Huấn luyện viên thập kỷ LMA: 1990.

-Huấn luyện viên của năm LMA: (4 lần)

-Giải thưởng Hiệp hội huấn luyện viên LMA: (2 lần)

-Huấn luyện viên xuất sắc nhất tháng của giải ngoại hạng Anh: (27 lần)

-Huấn luyện viên của năm UEFA: 1998-1999.

-Đội hình xuất sắc nhất năm của UEFA: (2 lần)

-Onze d'Or HLV của năm: (3 lần)

-Huấn luyện viên hay nhất năm do tạp chí thế giới IFFHS bình chọn: (2 lần)

-Huấn luyện viên xuất sắc nhất của thế kỷ 21 do tạp chí thế giới IFFHS: 2012.

-Huấn luyện viên của năm do Tạp chí bóng đá thế giới bình chọn: (4 lần)

-Giải thưởng Laureus World Sports cho đội thể thao của năm: 2000.

-Huấn luyện viên của năm do kênh BBC Sports bình chọn: 1999.

-Đội thể thao của năm do kênh BBC Sports bình chọn: 1999.

-Giải thưởng thành tựu trọn đời do kênh BBC Sports bình chọn: 2001.

-Giải thưởng cá nhân kim cương do kênh BBC Sports bình chọn: 2013.

-Huấn luyện viên nổi tiếng của bóng đá Anh: 2002.

-Huấn luyện viên nổi tiếng của bóng đá châu Âu: 2008.

-Giải thưởng của chủ tịch FIFA: 2011.

-Giải thưởng cống hiến 10 mùa giải tại Premier League

Huấn luyện viên của thế kỷ.

Huấn luyện viên xuất hiện trong hầu hết các trận đấu (392 trận)

-Giải thưởng cống hiến 20 mùa giải tại Premier League (1992–93 – 2011–12)

Huấn luyện viên tốt nhất.

-Giải thưởng FWA Tribute: 1996.

-Giải thưởng tài năng FWA: 2007.

-Huy chương Mussabini: 1999.

-Giải thưởng hoạt bóng bóng đá ở khu Tây Bắc: 2013.

Huấn luyện viên của năm.

-Sĩ quan của the Order of the British Empire (OBE): 1983

-Sĩ quan chỉ huy của the Order of the British Empire (OBE): 1995

-Người tự do của thành phố Aberdeen: 1999

-Người tự do của thành phố Glasgow: 1999

-Người tự do của thành phố Manchester: 2000

-Người tự do của sân Old Trafford: 2013

Alex Ferguson với Man United tại Premier League:

-Điểm số nhiều nhất: 1600 điểm (745 trận: 480 thắng, 160 hoà, 105 thua)

-Kỷ lục số bàn thắng ghi được nhiều nhất: 1480 bàn.

-Kỷ lục số trận đấu giữ sạch lưới nhiều nhất: 331 trận.

-Kỷ lục số bàn thắng ghi được trung bình mỗi trận đấu nhiều nhất: 1.96 bàn/trận.

-Kỷ lục số điểm đạt được trên sân nhà nhiều nhất: 901 điểm (373 trận: 279 thắng, 64 hoà, 30 thua)

-Kỷ lục số điểm đạt được trên sân khách nhiều nhất: 699 điểm (372 trận: 201 thắng, 96 hoà và 75 thua)

-Kỷ lục số khán giả đến sân trung bình lớn nhất: 61,555

Xem thêm các thông tin thú vị khác tại: Bonglive1.com